Hoe kun je een erfenis verwerpen?

Erfenis verwerpen

Wil je een erfenis verwerpen? Stel je wordt gebeld door een notaris dat er een erfenis op je wacht van een overleden vriend of familielid. Of je hebt al jaren geen contact meer met je ouders en nu blijkt er toch een erfenis te zijn. Maar daar zit je eigenlijk niet op te wachten. Kun je dan een erfenis verwerpen en hoe kun je een erfenis verwerpen? In dit artikel behandelen we hoe een erfenis verworpen kan worden, wanneer een erfenis verwerpen zinvol is en wat de procedure is.

Geschreven door Elise de Graaf

Wat houdt het in om een erfenis te verwerpen?

Als erfgenaam heb je relatief kort de tijd om te beslissen wat je met de erfenis wilt doen. Er zijn drie opties: zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Het is raadzaam om hier niet veel tijd voor te nemen. Stel je namelijk een kostbaar bezit veilig, dan kan er al vanuit worden gegaan dat je de erfenis zuiver aanvaard. Verwerpen betekent simpelweg dat je geen erfgenaam meer bent. Je doet afstand van de erfenis en je hebt daarom geen rechten meer op deze erfenis.

Wanneer kun je een erfenis verwerpen?

Wanneer je een erfenis kunt verwerpen is puur afhankelijk van je eigen keuze. Je kan een erfenis altijd verwerpen als je deze niet wilt ontvangen. Of er nu schulden zijn of dat je er wat aan over zult houden. Het komt regelmatig voor dat mensen een erfenis krijgen die ze weigeren omdat ze al jaren geen contact meer hebben met de erflater of omdat er ruzie is geweest.

Hoe kan je een erfenis verwerpen?

Als je besluit om de erfenis te verwerpen, moet je daarvoor een verklaring afleggen bij de rechtbank. Deze stap kost geld en die kosten zijn voor je eigen rekening. Voor deze handeling heb je bepaalde documenten nodig. Dat gaat om een gewaarmerkt afschrift van de overlijdensakte, een kopie van je legitimatiebewijs en een ondertekend machtigingsformulier. Wanneer je deze verwerping aanvraagt voor een ander, moet er nog een andere verklaring worden ingevuld en ondertekend. Dit is een soort volmacht.

Krijg je een akte bij het verwerpen van de erfenis?

Bij het verwerpen van de erfenis moet je een verklaring afleggen bij de rechtbank. Na die verwerping krijg je een akte mee van de rechtbank. Deze akte heet ‘verklaring van erfrecht’. Op die akte staat waar jij een verklaring voor afgelegd hebt. Je kan namelijk een verklaring krijgen voor het aanvaarden en voor het verwerpen. Na deze verklaring stuurt de rechtbank de akte binnen enkele weken per post naar je toe. Het kan ook zijn dat de akte naar de notaris wordt verzonden, wanneer hij de verklaring heeft geregeld.

Is een notaris nodig bij het verwerpen?

Als sprake is van een erfenis, komt er altijd een notaris aan te pas. De notaris regelt de afhandeling van het testament. Wanneer de erflater overleden is, is hij degene die erfgenamen opbelt over een eventuele erfenis. Ook regelt hij de verklaring van erfrecht die je nodig hebt bij vele rechtshandelingen.

Kan je de verwerping online regelen?

Een erfenis verwerpen kun je voor een groot deel online aanvragen en regelen. Maar niet helemaal. Je moet er immers voor naar de rechtbank in het arrondissement van de rechtbank waar de overledene het laatst woonde. De kosten voor de akte die je dan krijgt bedragen € 102,-.                   

Naar welke rechtbank moet je voor verwerpen?

Voor het verwerpen van een erfenis moet er een verklaring worden afgelegd bij de rechtbank. Welke rechtbank dat is heeft te maken met de laatste woonplaats van de overledene. Woonde de overledene voor het laatst in Amsterdam? Dan moet er een verklaring worden afgelegd bij de griffie van de rechtbank in Amsterdam.

Wat is de uiterlijke termijn voor verwerpen?

Het is verstandig om zo snel mogelijk een keuze te maken. De uiterlijke termijn bedraagt drie maanden. In deze drie maanden is het niet mogelijk voor de schuldeisers om het verschuldigde geld op te eisen. Verricht je een handeling met betrekking tot de erfenis in deze drie maanden, door bijvoorbeeld het huis te koop te zetten of andere zaken uit de erfenis verkoopt. Voorheen kon het opruimen van het huis van een overledene al zorgen voor zuivere aanvaarding.

Vanaf 1 september 2016 leidt onder andere het leeghalen van de woning niet meer tot het automatisch zuiver aanvaarden van de erfenis. Maar let op, dit is dus wel het geval als je goederen verkoopt of op een andere manier onttrekt aan schuldeisers.

Wil je een erfenis alsnog verwerpen?

Het komt voor dat je hebt gekozen voor aanvaarding van een erfenis, maar dat later een onverwachte schuld boven water komt. Of dat de erfenis al is verdeeld of vereffend en dergelijke schulden opduiken. Alsnog verwerpen was volgens het oude erfrecht van voor september 2016 niet mogelijk, maar nu is dat het wel.

Als je een erfenis hebt aanvaard en er komen toch onverwachte schulden naar voren, dan kun je de kantonrechter verzoeken om de erfenis alsnog beneficiair te aanvaarden. Dit moet je wel binnen drie maanden nadat je de schuld ontdekt hebt in gang zetten.

Was de erfenis al verdeeld, dan ben je niet voor nieuwe onbekende schulden aansprakelijk met je eigen vermogen. Je moet dan alleen wel het geerfde gedeelte terugbetalen. Ook dit moet je binnen drie maanden na het ontdekken van de schulden regelen bij de kantonrechter.

Is er sprake van erfbelasting na het verwerpen?

Eigenlijk is het heel logisch dat er geen erfbelasting betaald moet worden na verwerpen. Als je niets krijgt, hoef je ook geen belasting te betalen. Zo ook in dit geval. Je ontvangt niets omdat je de erfenis verwerpt, dus hoef je ook geen belasting te betalen. Erfbelasting blijft bestaan voor de uiteindelijke erfgenamen die wel de erfenis aanvaarden.

Zijn er kosten aan verbonden voor het verwerpen?

Bij het verwerpen van een erfenis moet er een verzoek worden ingediend bij de rechtbank. Hiervoor moeten griffierechten worden betaald. Ben je de enige die de erfenis verwerpt? Dan moet je €123,- aan griffierechten betalen. Wanneer jullie gezamenlijk ervoor kiezen om de erfenis te verwerpen, kunnen jullie die €123,- verdelen. Er hoeft namelijk maar éénmaal €123,- betaald te worden.

Kan de verwerping ongedaan gemaakt worden?

Een verwerping kan niet ongedaan worden gemaakt. Wanneer je de erfenis verwerpt, gaat de gehele erfenis naar de andere erfgenamen door plaatsvervulling. Deze handeling kan daarom niet meer ongedaan worden gemaakt.

Kan je een erfenis verwerpen wanneer je in de schuldsanering zit?

Wanneer je in de schuldsanering zit, moet je alle zaken omtrent geld met je bewindvoerder overleggen en regelen. Je mag dus niet zelf een erfenis verwerpen of aanvaarden. De bewindvoerder gaat in dit geval onderzoeken om wat voor erfenis het gaat. Als het blijkt dat er alleen maar schulden uit de erfenis zullen voortkomen, dan kiest de bewindvoerder voor het verwerpen van de erfenis. Blijkt het om een positief saldo te gaan, dan kiest de bewindvoerder ervoor het geld over te maken naar de boedelrekening. De boedelrekening is er voor om te zorgen dat er zoveel mogelijk ingezamelde geld op die rekening komt om eventuele schuldeisers af te betalen.

En hoe zit het met een bijstandsuitkering?

Als je in de bijstand zit heb je de verplichting om relevante informatie door te geven en ook eventuele wijzigingen in jouw financiële situatie. Wanneer dus een erfenis op jouw pad komt, valt dit onder relevante informatie. Je moet dit doorgeven aan de uitkeringsinstantie. Je loopt risico dat je bijstandsuitkering wordt beëindigd wanneer je dit verbergt. Het is logisch dat je uitkering wordt stopgezet wanneer de erfenis hoger is dan jouw vermogen mag zijn wanneer je een uitkering ontvangt. Verwerp je de erfenis, dan kan de gemeente oordelen dat jouw beroep op de bijstandsuitkering blijkbaar onnodig is. Ook dan kan de uitkering worden stopgezet. Kortom, een erfenis kan negatieve gevolgen hebben voor de bijstand.

Kan je een erfenis verwerpen als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd?

Als je getrouwd bent in gemeenschap van goederen zijn de gemaakte schulden ook jouw schulden. Na het overlijden van de partner, wordt het huwelijk, juridisch gezien, ontbonden. Je kan dus in de drie maanden termijn de erfenis verwerpen. Dit doe je door afstand te doen van de huwelijksgemeenschap. Als je in gemeenschap van goederen was getrouwd met de overledene kun je dan niet meer aansprakelijk worden gesteld voor de gemeenschapsschulden.

Wanneer je de erfenis verwerpt, ben je geen erfgenaam meer. Je hebt dus ook geen recht meer op gezamenlijke bezittingen. De erfenis komt dan bij de andere erfgenamen terecht. Bijvoorbeeld de kinderen. Je verschuift dan als het ware het probleem door naar de volgende erfgenamen. Zijn de kinderen minderjarig, dan kunnen zij nooit zuiver aanvaarden en moet daarvoor ook weer een verklaring voor worden afgelegd.

En bij huwelijkse voorwaarden?

Bij trouwen onder huwelijkse voorwaarden bestaat geen verschil. Als erfgenaam kun je er altijd voor kiezen om de erfenis te verwerpen. Het enige verschil tussen huwelijkse voorwaarden en gemeenschap van goederen is dat je bij gemeenschap van goederen meteen wettelijk de erfgenaam bent.

Hoe zit het met persoonlijk bezittingen?

Wanneer je de erfenis verwerpt, mag je geen aanspraak maken op persoonlijke bezittingen. Zelfs niet wanneer je samen op de foto staat met de overledene. Je mag geen enkele handeling ten nadele van de boedel - ofwel erfenis - verrichten.

Hoe zit het met eventuele begrafeniskosten na het verwerpen?

Wanneer jij opdracht geeft voor de begrafenis moet jij de begrafeniskosten betalen. Jij bent immers de opdrachtgever. De kosten van een begrafenis staan namelijk los van de nalatenschap. Als je niet verantwoordelijk wilt zijn voor de kosten van de begrafenis, dan moet je geen opdracht geven tot de begrafenis. Geeft niemand opdracht, dan regelt de gemeente de begrafenis. De gemeente mag altijd de kosten verhalen op de kinderen, ook al is er afstand gedaan van de erfenis. Die kosten gelden dan voor elk kind. Jullie kunnen zelf onderling afspraken maken, als het bedrag maar wordt betaald.

Kortom: verwerpen of aanvaarden?

Het verwerpen van een erfenis is vaak een emotionele keuze. Er zijn bijvoorbeeld familieruzies geweest of er is al jaren geen contact meer met de erflater, bijvoorbeeld een ouder of tante. Het nadeel van het verwerpen van een erfenis is dat je hem doorschuift naar je eigen kinderen. Is het bijvoorbeeld een erfenis met schulden, dan zitten jouw kinderen ermee. Overigens kunnen zij deze dan vanzelfsprekend ook verwerpen of beneficiair aanvaarden. Minderjarige kinderen kunnen überhaupt niet zuiver aanvaarden.

Wanneer je de erfenis beneficiair aanvaardt, aanvaard je alleen het goede van de erfenis. Eventuele schulden zijn er dus al vanaf. Jouw privévermogen is veiliggesteld en blijft veilig. Bij beneficiair aanvaarden moeten wel griffierechten betaald worden.