Hoe kun je je kindsdeel opeisen?

Kindsdeel opeisen

Het kindsdeel opeisen kan al na overlijden van één ouder, maar je kunt er pas echt aanspraak op maken na het overlijden van de langstlevende. Een kindsdeel opeisen zonder testament zorgt dan ook meer dan eens voor hevige discussie binnen families en niet zonder uitzondering heeft dit een rechtszaak tot gevolg.

Je wilt namelijk niet dat de stiefmoeder of stiefvader van je ouders de hele erfenis opmaken.

Wat is het kindsdeel?

Om duidelijk te hebben wat je kunt opeisen, moeten we natuurlijk uitleggen wat het kindsdeel is. Het kindsdeel is het wettelijke gedeelte van de erfenis van je ouders waar je recht op hebt als kind. Het verschil met de legitieme portie is dat je daar ook recht op hebt als je bent onterfd en dat is bij het kindsdeel na onterven niet het geval.

Kindsdeel berekenen

Het kindsdeel berekenen als één ouder is overleden is eigenlijk heel simpel. Je deelt de erfenis door twee, want een deel gaat naar de langstlevende partner en het andere stuk deel je door het aantal kinderen.

Voorbeeld

Stel je vader komt te overlijden en deze was getrouwd. Ook heeft hij drie kinderen waaronder jij. Er is 100.000 euro te verdelen. Het kindsdeel is dan eenderde van de helft en daarmee ongeveer 16.667 euro.

Wanneer kun je je kindsdeel opeisen?

Je kunt het kindsdeel opeisen na overlijden van één ouder, maar als deze getrouwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan, dan krijgt deze partner de erfenis als er geen testament is opgesteld.

Opeisen zonder testament

Als geen testament is opgesteld, geldt de wettelijke verdeling. De wettelijke verdeling is gericht op de langstlevende ouder. Dit betekent dat de langstlevende zonder testament de erfenis krijgt en dat de erfenis pas na overlijden daarvan in handen van de kinderen komt.

Opeisen met testament

Is wel een testament opgesteld, dan gelden de voorwaarden zoals deze hierin zijn vastgelegd en wordt aan de hand van het testament bepaald hoe groot of klein het kindsdeel is.

Als er een testament is, dan is dit veelal een langstlevende testament. Dit houdt in dat is vastgelegd wie wat erft en dat het deel wat de langstlevende ouder erft evengroot is als het gedeelte wat de kinderen erven. Echter, na overlijden van één ouder gaat ook dan niet direct het kindsdeel naar de kinderen. Dat is wel het geval als de langstlevende ouder vervolgens komt te overlijden. Na het overlijden van één ouder krijgen de kinderen wel een vordering in geld op de langstlevende.

Hoe kun je je kindsdeel opeisen?

Een kindsdeel opeisen lijkt eenvoudig, maar er kunnen problemen ontstaan. Als de langstlevende bijvoorbeeld te maken krijgt met dementie en niet meer over het vermogen kan beschikken of als de langstlevende dusdanig spendeert dat je kunt stellen dat het schuldeisers benadeelt.

In het geval van dementie of als de langstlevende als gevolg daarvan naar een verzorgingshuis of verpleeghuis moet, kan mogelijk een bewindvoerder worden aangesteld. Dit voorkomt dat de langstlevende ouder extreme schenkingen gaat doen of op andere wijze de erfenis verbrast.

Veelgehoord is dat stiefmoeder of stiefvader de erfenis uitgeeft. Als dit kan worden aangemerkt als paulianeus handelen, dan is het mogelijk om naar de rechter te stappen en de erfenis op te eisen.

En bij hertrouwen?

Tot slot is de grote angst dat de langstlevende de erfenis opmaakt of bij hertrouwen in gemeenschap van goederen trouwt. Maar daar is gelukkig iets aan te doen. Op grond van artikel 19 boek 4 Burgerlijk Wetboek kan je een beroep doen op wilsrechten om te voorkomen dat er niets overblijft. Je kunt dan zorgen dat er zekerheden komen dat de erfenis kan worden uitbetaald na overlijden van de langstlevende.

Wat is de termijn waarbinnen je moet opeisen?

Als je gebruik wilt maken van de wilsrechten om het kindsdeel op te eisen en zeker te stellen is de termijn door de Hoge Raad gesteld op één jaar.

Kun je het kindsdeel opeisen als je ouders nog leven?

Het antwoord op de vraag of je het kindsdeel kunt opeisen als je ouders nog in leven zijn is kort. Nee, dit kan niet. Zolang de ouders nog leven is niet duidelijk wat er achterblijft en daarom is er technisch gesproken nog helemaal geen sprake van een kindsdeel.