Wat is recht van overpad en hoe werkt het?
Recht van overpad
Recht van overpad zorgt regelmatig voor conflicten tussen buren. Bijvoorbeeld met betrekking tot verjaring. Maar wat is dat recht van overpad, hoe kun je het aanvragen, wanneer kun je het beëindigen? En kun je het bijvoorbeeld afkopen? Dat wordt hier allemaal duidelijk uitgelegd zodat je snel weet of je het zelf kunt regelen of dat juridisch advies nodig is. Bijvoorbeeld van een advocaat of jurist.
Wat is recht van overpad?
Recht van overpad is een vorm van erfdienstbaarheid waarbij de eigenaar van een heersend erf het recht heeft om het erf van iemand anders - ook wel dienend erf - te gebruiken. Een dergelijk recht kan ontstaan door verjaring of door het te vestigen. Vestigen van deze vorm van erfdienstbaarheid kan worden aangevraagd door de eigenaren van de grond en wordt vastgelegd in een notariële akte.
Erfdienstbaarheid geeft je dus mogelijkheden, maar niet eindeloos. In principe mag je dan niet in een keer je auto parkeren. Al is het pad hier breed genoeg voor, het pad mag niet worden belemmerd door het plaatsen van een auto of ander object.
Te goeder trouw
Het recht kan dus ook ontstaan door verjaring. Bij ontstaan door verjaring moeten we onderscheid maken tussen verjaring te goeder trouw en op andere wijze. Van verjaring te goeder trouw is sprake als je gebruik maakt van het erf van een ander om naar de openbare weg te komen zonder dat je dit weet of zonder dat je hoeft aan te nemen dat dit eigenlijk niet mag.
Weet je wel dat je over het erf van een ander loopt en dat dit niet is toegestaan, dan is er geen goeder trouw.
Wat is de termijn?
Na hoeveel jaar je recht van overpad krijgt is afhankelijk van die vraag of iemand te goeder trouw is of niet. Immers, gaat deze vraag voor een gevestigd recht van erfpad niet op. Als iemand te goeder trouw is geweest ontstaat het recht na 10 jaar. Is daar geen sprake van, dan is de termijn 20 jaar.
Hoe kun je recht van overpad aanvragen?
Om een recht van overpad aan te vragen moet de eigenaar van het heersende erf een aanvraag doen bij de notaris. Het dienende erf is het erf dat zal worden gebruikt om overheen te gaan. Als het dienende erf en het heersende erf overeenstemming hebben en de eigenaar van het heersende erf laat dit vastleggen bij de notaris, dan zal de erfdienstbaarheid ook gelden voor volgende eigenaren. Uiteraard kunnen toekomstige eigenaren het recht weer laten opheffen.
Het recht kan overigens ook voor bepaalde tijd worden gevestigd. Als de overeengekomen periode is verstreken, vervalt het recht automatisch.
Hoe kun je recht van overpad opheffen?
Maar het is dus ook mogelijk om het recht van overpad op te heffen. Het opheffen kan op drie manieren.
Uiteraard kan de eigenaar van het heersende erf kan het opheffen door afstand van zijn rechten te doen.
Daarnaast kan de rechter het recht opheffen of veranderen indien onvoorziene omstandigheden of strijdigheid met het algemeen belang hierom vragen.
Tot slot is het mogelijk om het recht op te heffen als er geen redelijk belang meer is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als er andere mogelijkheden zijn om naar de openbare weg te komen en gebruik van een ander erf daarvoor niet meer nodig is.
Hoe kun je recht van overpad afkopen?
Het komt regelmatig voor dat men recht van overpad wil afkopen. Zo stellen makelaars het wel eens voor als de buren hun huis te koop zetten omdat ze bang zijn voor waardevermindering. Deze waardevermindering kan natuurlijk ook optreden als een heersend erf geen recht meer heeft waar dat wel wenselijk is. De vraag is dus wel of het recht verkopen verstandig is.
Maar als het afkopen dan toch geregeld moet worden, dan kan dit eenvoudig worden geregeld als het heersende erf er afstand van doet en dit laat vastleggen bij de notaris.
Wat de waarde van afkopen is, dat is lastig te zeggen en meer iets voor de eigenaren onderling. Wel is het zo dat als het eenmaal is vastgelegd bij de notaris, het ook geldt voor toekomstige eigenaren.
Hoe werkt verjaring bij erfdienstbaarheid?
Verjaring is een manier om erfdienstbaarheid te verkrijgen. Dit kan te goeder trouw en niet te goeder trouw. Dat laatste betekent dus niet dat het te kwader trouw is zoals bijvoorbeeld in het strafrecht.
Als iemand te goeder trouw is geweest ontstaat het recht na 10 jaar. Is geen sprake van te goeder trouw, dan is de termijn 20 jaar.
Wanneer is recht van overpad vervallen?
Erfdienstbaarheid kan vervallen als de periode verloopt waarvoor het overeengekomen is. Voor 1992 was het ook mogelijk dat het recht kwam te vervallen op grond van het non usus beginsel. Dit betekende dat een recht kon vervallen als er geen gebruik van werd gemaakt. Na 1992 is dit niet meer mogelijk.
Wie is verantwoordelijk voor onderhoud?
Het dienende erf is eigenaar van de grond waarover het overpad plaatsvindt. Het heersende erf is de gebruiker van de overpad, maar heeft hier verder niets mee te maken. De eigenaar van het dienende erf is dus verantwoordelijk voor het onderhoud en de kosten die dit onderhoud met zich meebrengen.
Conflict
Een conflict heeft regelmatig te maken met de vraag of sprake is van verjaring of niet. Ook als het wordt geblokkeerd of als men het wil afsluiten kunnen conflicten ontstaan.
Bij dergelijke conflicten kan een jurist of advocaat worden ingeschakeld. Vaak is een sterke juridische brief sturen de beste optie. Je kunt dan vaak een kostbare rechtszaak voorkomen en hoeft niet per se een advocaat in te schakelen.
