Hoe hoog is de vergoeding bij schending van jouw portretrecht?

Schending portretrecht

Stel dat je wordt gefilmd en dat dit seksfilmpje online wordt gezet. Zoals dat is gebeurd bij Patricia Paay. Dan wil je daar tegen optreden. Vaak zijn de schadevergoedingen zoals Patricia Paay die vraagt echter niet zo hoog. We leggen je aan de hand van een voorbeeld graag uit wat de mogelijkheden zijn bij schending van jouw portretrecht.

Je bent op de Wallen. En je wordt gefotografeerd. Of je daar nou was vanwege de meiden of omdat je naar de trein moest. Je staat op de foto. Terwijl je op de Wallen bent. En die foto is landelijk gepubliceerd in kranten, websites en een boek.

Schending van portretrecht komt nog al eens voor. Niet altijd met opzet, zo blijkt maar weer. Maar nu is er eindelijk een zaak die een goed voorbeeld schetst van welke schadevergoeding je kan eisen als je ongewenst gefotografeerd bent en - en dit is heel belangrijk - herkenbaar bent gepubliceerd.

Voorbeelden schending portretrecht

Je staat op een festival en bent net iets harder gegaan dan je vrienden. Maar dan doe je de krant open op maandagochtend. Je rent met nieuwjaarsdag de zee in en toen keek je 2 januari in de krant of op internet. Wat nu als je nietsvermoedend naar de trein loopt, maar dan wel over de Wallen in Amsterdam. Jaren later sta je in een fotoboek genaamd: “De Wallen”. En niet alleen dat. Je goede naam is misschien wel aangetast. Want in de krant stond de foto met jou erop onder de titel: “loeren naar de hoeren”.

Ja echt, het is waar. Maar goed, de krant betaalde mevrouw destijds keurig 2500 euro.

Maar nu is dezelfde foto gepubliceerd in een fotoboek en mag de rechter zich wederom buigen over de vraag of het portretrecht is geschonden. Ook twintig jaar na het nemen van de foto dus. Is mevrouw namelijk nog wel zo herkenbaar dat het portretrecht na twintig jaar nog steeds is geschonden? We proberen het uit te leggen.

Wat kan je doen bij schending van jouw portretrecht?

Als je van mening bent dat jouw portretrecht is geschonden moeten belangen worden afgewogen. Weegt het recht van de fotograaf zwaarder dan jouw rechten? Dat kan het geval zijn als het gaat om een politiebericht, maar is wel twijfelachtig als je op weg bent naar de trein terwijl je over de Wallen loopt of rent.

Gangbaar is de gedachte dat als een foto in een negatief daglicht wordt geplaatst of nadelig kan zijn voor de geportretteerde, het portretrecht boven het auteursrecht gaat.

Heeft het zin om wat aan het schenden van portretrechten te doen?

Ja, dat heeft het zeker. Maar waarschijnlijk niet bij de eerste twee van onze voorbeelden waarbij je te lekker ging op een festival of waarbij je met een groep andere dappere jongens en meiden de ijskoude zee in ging.

In het laatste voorbeeld werd het portretrecht van mevrouw geschonden door Het Parool. Daarbij werd een specialist ingeschakeld en die heeft ervoor kunnen zorgen dat Het Parool 2500 euro betaalde voor schending van het portretrecht door plaatsing van de foto met de titel “Loeren naar de hoeren”.

De vraag is echter of deze tweede poging kans van slagen heeft. Inmiddels is het namelijk twintig jaar geleden dat de foto is gemaakt. Maar goed, dezelfde vordering tot schadevergoeding van 2500 euro is wederom neergelegd bij de fotograaf en uitgever van het fotoboek over de Wallen.

Wat kan je als fotograaf doen?

Over het algemeen hoef je als fotograaf niet heel bang te zijn voor een claim. Zeker niet bij groepsfoto’s. Dit is anders als je de foto in negatief daglicht plaatst of hem commercieel uitbuit. Wil je zekerheid dat geen schadevergoeding wordt geëist als je iemand hebt gefotografeerd? Vraag dan toestemming en leg deze toestemming vast met een formulier.

Schadevergoeding

Een schadevergoeding bij schending van het portretrecht is vaak niet extreem hoog. Je hoeft hierbij echt niet aan tienduizenden euro’s te denken, maar het voorbeeld in dit artikel geeft aan dat het toch ook niet om kleine bedragen gaat. Een schadevergoeding van 2500 euro is voor de meeste fotografen, kranten en uitgevers toch een best fors bedrag.

Ben je een publiek figuur, dan kan het anders liggen. Jouw portret levert immers geld op en dat is nu beschadigd of zonder jouw toestemming verspreid. Het is dan mogelijk om stukken hogere schadevergoedingen te vorderen. De vraag is echter of de rechter dit zal toekennen.