Het stappenplan voor juridische fusies
Juridische fusie
Bij een fusie gaat het om de samenvoeging van twee of meer ondernemingen die onafhankelijk waren van elkaar hun zelfstandigheid verliezen en in het vervolg een economische eenheid zullen vormen.
Er zijn drie soorten fusies
- Bedrijfsfusie
- Aandelenfusie
- Juridische fusie
Van een overname is sprake wanneer de overnemende onderneming haar zelfstandigheid behoudt en de overgenomen partij opgaat in de overnemer.
Van een tender is sprake als er een openbaar bod wordt uitgebracht op bijvoorbeeld een beursgenoteerde onderneming. Dit kan vriendelijk, maar zeker ook vijandig zijn. Vaak komt er bovenop de overnamepremie een bonus. Er wordt dus boven de marktprijs geboden.
Wat is een juridische fusie?
De definitie van een juridische fusie wordt gegeven in artikel 2:309 BW en luidt als volgt:
Fusie is de rechtshandeling van twee of meer rechtspersonen waarbij een van deze het vermogen van de andere onder algemene titel verkrijgt of waarbij een nieuwe rechtspersoon die bij deze rechtshandeling door hen samen wordt opgericht, hun vermogen onder algemene titel verkrijgt.
Zowel de activa als de passiva van de ondernemingen als de rechtspersoonlijkheden van de eigenaren worden bij een juridische fusie samengevoegd in een - al dan niet nieuwe - rechtspersoon.
Welke soorten fusies zijn er?
Net als het aantal soorten fusies, zijn er ook verschillende soorten juridische fusies. Zo bestaan er horizontale fusies waarbij het doel voornamelijk een vergroting van de markt is. Denk hierbij aan ABN en de fusie met AMRO tot ABN/AMRO.
Naast de horizontale fusie kennen we ook de verticale fusie. Een verticale fusie is gericht op het zeker stellen van het productieproces of de afname van producten. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als een winkelketen uit de detailhandel een fabriek overneemt.
Daarnaast is het nog mogelijk een conglomeraat te vormen. Een conglomeraat bestaat uit niet met elkaar in verband staande divisies, maar bestrijkt meerdere markten. Denk bijvoorbeeld aan STORK.
Stappenplan juridische fusie
1. Bij elkaar komen transactiepartijen
Vaak wordt de samenkomst bij een juridische fusie geïnitieerd door investment bankers of aandeelhouders. Bij deze eerste stap gaat de overname van start. Om ervoor te zorgen dat alles vanaf het begin soepel verloopt en aan de juiste voorwaarden wordt voldaan, worden de overnameteams - bestaande uit advocaten, accountants en fiscalisten - gevormd.
3. Ondertekening geheimhoudingsovereenkomst en stand-still agreement
Om roddels te voorkomen die de gesprekken en de daadwerkelijke fusie in de war kunnen schoppen wordt een geheimhoudingsovereenkomst opgesteld. Hierin wordt opgenomen dat alle verschafte informatie en de aanstaande fusie vertrouwelijk en volledig geheim zijn en moeten blijven.
Tevens wordt een stand-still agreement overeengekomen. Hierin wordt vastgelegd dat het partijen verboden is tijdens het proces aandelen in een der betrokken partijen te kopen of te verkopen.
3. Ondertekening Intentieverklaring
Over het algemeen is de intentieverklaring een korte overeenkomst met principeafspraken, maar het kan ook voorkomen dat het een zeer uitgebreide overeenkomst is met vrijwel alle afspraken die gemaakt worden en moeten worden.
Wat zijn opschortende voorwaarden?
Een enkele keer staan in de intentieverklaring al de conditions precedent of de break up fee.
De conditions precedent zijn opschortende voorwaarden. Dit houdt in dat afspraken worden gemaakt waaraan moet worden voldaan voordat de overeenkomst rond kan komen.
Wat is de break up fee?
Een break up fee is een soort boete die wordt vastgelegd voor het geval een partij uit de onderhandelingen stapt en de fusie of overname niet doorgaat.
4. Due dilligence
Dit is het boekenonderzoek en kent drie kanten. Het fiscale, juridische en economische onderzoek. Het due diligence is een onderzoek naar het doelwil om te voorkomen dat er na de fusie lijken uit de kast komen. Hierbij moet worden gedacht aan zaken zoals vervuilde grond of verborgen schulden.
5. Onderhandelingen over het fusiecontract
Als de eerste vier stappen achter de rug zijn, moet worden gekeken naar de prijs die betaald wordt of hoe de aandelen worden verdeeld. In het schema op deze pagina is schematisch te zien hoe een juridische fusie eruit ziet.
Ook worden in deze stap garanties en vrijwaringen overeengekomen.
6. Closing date
Dit stadium bevat ondertekening van de Sale and Purchase agreement (S.P.A) en gerelateerde documenten door de transactiepartijen. Alle documenten gaan in de closing binder/ bible en daarna moet werkelijk elke pagina door de tekenende partijen worden ondertekend.
Welke voorwaarden gelden?
Tijdens de onderhandelingen geldt zowel een onderzoeksplicht als een mededelingsplicht.
De basis van de mededelingsplicht staat in artikel 6:228 lid 1 sub b BW (dwaling, bij F&O geen vernietiging maar schadevergoeding)
De juridische basis voor de onderzoeksplicht komt voort uit drie arresten. Te weten:
- Baris/Riesenkamp
- Booy/Wisman
- Van Geest/Nederlof
De rechtsregel uit Baris-Riesenkamp leggen we graag kort uit.
Tijdens de onderhandelingsfase staan partijen in een bijzondere rechtsverhouding, een door de goede trouw beheerste rechtsverhouding.
Afbreken van de onderhandelingen kan aansprakelijkheid en schadevergoeding tot gevolg hebben. Nederland gaat hier vrij ver in. Engeland gaat verder, Frankrijk en België gaan minder ver. Om die reden moet de rechtskeuze worden vastgelegd in de Letter of Intent.
Wat zijn garanties?
Garanties zijn feiten of omstandigheden, waarvan de partijen garanderen dat deze juist zijn. (bijvoorbeeld: het grondwater op het gekochte terrein is niet verontreinigd). Als dit niet klopt, dan is de verkoper aansprakelijk voor de schade.
Wat zijn vrijwaringen?
Partijen nemen de verantwoordelijkheid voor bekende feiten. (bijvoorbeeld: een partij zal de mogelijke schadevergoeding betalen in een reeds lopende procedure).
Over het algemeen zijn er CAPS opgenomen. Dit zijn maximale bedragen per garantie of vrijwaring.
Procedure juridische fusie
Naast het bovengenoemde stappenplan, kent de juridische fusie ook een nauwkeurig vastgelegde procedure.
Hieronder zie je hoe de procedure van de juridische fusie er volgens de wet uit ziet:
