Verhoorbijstand

Wat is verhoorbijstand?

Verhoorbijstand is het recht van de verdachte op rechtsbijstand tijdens een politieverhoor. Vanaf 1 maart 2016 moet iedere verdachte actief worden gewezen op het recht op verhoorbijstand. Over dit onderwerp is echter nog veel discussie. Bijvoorbeeld over de forfaitaire vergoedingsregeling enerzijds en het bevorderen van de manier om jezelf te verdedigen anderzijds.

Wanneer heb je recht op verhoorbijstand?

Als je verdachte bent. Maar specifieker nog als je verdachte bent en je bent aangehouden door de politie of als je een uitnodiging hebt ontvangen voor een verhoor. Dit was al zo, maar voor 1 maart 2016 hoefde men je niet actief op dit recht te wijzen.

Kan je afstand doen van verhoorbijstand?

Als verdachte kan je afstand doen van het recht op verhoorbijstand. Dit doe je als verdachte door dit expliciet aan te geven. Overigens kan het voorkomen dat het verhoor begint zonder dat je een advocaat hebt kunnen inschakelen. Dit komt voor als sprake is van een dringende noodzaak om met het verhoor te beginnen. Wat als dringende noodzaak wordt gezien is nog niet duidelijk, maar waarschijnlijk kan hieraan worden gedacht als het gaat om terroristische acties.

Verhoorbijstand sinds 1 maart 2016

De Europese Unie is er al jaren mee bezig, maar op 10 september 2013 was de kogel door de kerk en ging het Europese Parlement akkoord met het “proposal on access to a lawyer”. Deze Europese Richtlijn zorgt ervoor dat iedere verdachte moet worden gewezen op zijn rechten en dus ook op toegang tot een advocaat bij verhoor. Vrij in het Nederlands vertaald is dit de verhoorbijstand geworden die per 1 maart 2016 in Nederland geldt. Hiermee is Nederland ruim op tijd voor de verplicht datum waarop het moest zijn ingevoerd van 27 november 2016. Maar we zijn er nog niet, er is een levendige discussie. Want hoe betaalt iemand die advocaat?

Wat zijn de kosten van verhoorbijstand?

Er zijn eigenlijk twee mogelijkheden. Als je het niet erg vindt om kosten te maken, dan kan je zelf een advocaat kiezen en inschakelen. Dit gaat ook op als je een uitnodiging voor verhoor hebt gekregen. Als je dan een advocaat meeneemt, is dat op eigen kosten. Lastig details hierbij is wel dat je tijdens een dergelijk verhoor op uitnodiging verdachte kunt worden. Daarom is het aan te raden om voor en tijdens een dergelijk verhoor een advocaat te raadplegen.

Een advocaat kost je niets tijdens verhoor als je verdachte bent van een strafbaar feit waarvoor je in voorlopige hechtenis kunt worden geplaatst. Is hiervan sprake, dan kan je om een voorkeursadvocaat vragen die is aangesloten bij de Raad voor de Rechtsbijstand. Ook zijn er zogenoemde piketdiensten. Als je niet om een voorkeursadvocaat van de Raad voor de Rechtsbijstand vraagt, dan vindt aanwijzing van een advocaat plaats die op de piketlijst staat tijdens jouw politieverhoor. Deze rechtsbijstand wordt dan vergoed.

Welke vergoeding krijgt de advocaat voor verhoorbijstand?

De vergoeding die een advocaat krijgt is afhankelijk van de forfaitaire vergoedingsregeling zoals die eveneens per 1 maart 2016 in werking is getreden. Daaruit blijkt dat een lichte strafzaak 1,5 punt oplevert en verhoorbijstand bij een zware strafzaak 3 punten oplevert.

Elk punt staat hierbij voor €105,61. De vergoeding die een advocaat ontvangt voor verhoorbijstand bij een lichte strafzaak is dus € 158,42 en bij een zware strafzaak is dat € 316,83. Advocaten zijn over het algemeen van mening dat deze vergoeding te laag is en daarom heeft een debat plaatsgehad in de Tweede Kamer. Voorstel van de Minister hierbij was dat verhoorbijstand ook kan worden gedaan door paralegals. De Nederlandse Orde van Advocaten is hierover heel duidelijk dat dit niet kan en de bijstand tijdens een verhoor moet gebeuren door een advocaat.

Hoe krijg ik een advocaat voor verhoorbijstand?

Zoals hierboven al is aangehaald zijn er drie mogelijkheden om verhoorbijstand van een advocaat te krijgen. Hieronder geven we je de mogelijkheden:

1. Je vraagt om een voorkeursadvocaat van de Raad voor Rechtsbijstand;
2. Je krijgt een advocaat toegewezen die piketdienst heeft;
3. Je kiest je eigen advocaat, maar betaalt dan zelf de kosten.